Afgelopen maandag stond een aardig artikeltje in De Limburger. Citaat:
“Parkstad telt 3689 straten. Daarvan zijn er twintig naar een vrouw genoemd vanwege haar verdienste. Dat is nog geen 0,2 procent… Benoem de komende tien jaar alle nieuwe straten naar vrouwen.” Deze oproep zette mij aan het denken. Welke vrouwen zouden we in Eygelshoven voor kunnen dragen?
Op de eerste plaats kan niet genoeg benadrukt worden dat talloze vrouwen enorme verdiensten hebben, maar daarvoor nooit officieel erkenning zullen krijgen. Maar hun partners, hun kinderen en kleinkinderen: zij weten het wel! Denk aan de vrouwen van de mijnwerkers.
Hoe hard en met hoeveel toewijding hebben zij gewerkt en gezorgd voor hun vaak grote gezinnen. Af en toe klinkt de oproep hen middels bijvoorbeeld een standbeeld te eren. Zeer terecht! Overigens schreef historicus Jo Schoormans enkele jaren geleden een boek over zijn moeder, een mijnwerkersvrouw!
Terug naar de straten. Ik heb geprobeerd een eerste aanzet te geven. Anderen kwamen ook met suggesties. Ik dacht aan de volgende velden: bestuur, onderwijs, gezondheidszorg en middenstand / café’s.
Natuurlijk is mijn lijstje geen resultaat van zorgvuldig onderzoek. Maar hopelijk resulteert het in een verder nadenken over en in een ons bewust worden van enerzijds de belangrijke inbreng van zovelen en anderzijds de onzichtbaarheid van deze verdienstelijke dorpsgenoten.
‘Ja maar, waar zijn die nieuwe straten dan?’ Een terechte vraag, want die zijn er niet. Toch is het een mooi project. Laat ons maar eens, met respect!, in het verleden duiken!
ANNIE EGGEN-PETERS
Mevr. Eggen, woonachtig geweest aan de Kommerveldlaan, was het eerste vrouwelijke raadslid. Ze zou 25 jaar lid van de raad blijven. Tevens is ze wethouder geweest.
Daarnaast heeft ze zich lang ingezet voor het Groene Kruis, voor de ziekensectie, de KAVO, en de Caritas Eygelshoven en was ze mede-oprichtster van het Socio-Projekt (Sport-en Cultuurstichting Eygelshoven). Mevr. Eggen overleed in 2007.
MIEM NICKIEN-EIJDEMS
Lid van de gemeenteraad. Langdurig (bestuurs-)lid van het St.Jozefkoor. Ze was maatschappelijk heel erg betrokken en een echte persoonlijkheid, een verstandige vrouw met een eigen mening, waar iedereen terecht kon voor goede raad. Miem was innemend, gezellig, sociaal en vooral goedlachs. Mevrouw Nickien overleed in 2013.
JUFFROUW ODILE MEISER
Jufrrouw Odile Meiser werd in 2007 honderd jaar. Natuurlijk werd hier in de Anselbode volop aandacht aan besteed.
Haar vader vond werk op de Laura in Eygelshoven. Later begonnen haar ouders een schoenenwinkel aan de Marktstraat. Odile ging naar de kweekschool. In 1927 behaalde ze haar onderwijsbevoegdheid. Een eerste benoeming volgde: ze ging aan de slag aan de school van de Ursulinen te Chevremont.
Daarna ging ze werken aan de meisjesschool in Eygelshoven. Naast haar werk studeerde ze verder: ze behaalde onderwijsakten voor Frans en Engels.
Met deze diploma’s op zak werd juffrouw Meiser docente aan de RK HBS en Handelsschool voor meisjes (het Clara College) te Heerlen.
Daar bleef ze tot aan haar pensioen in 1965.
Als hobby schilderde ze. Zo schilderde ze meerdere malen het oude kerkje.
Binnen het onderwijs hebben vele vrouwen grote verdiensten. Denk bijvoorbeeld aan juffrouw Erven. Verschillende dames zijn in de vorige eeuw hoofd der school geweest. Het zou moeilijk zijn een keuze te maken.
MEVROUW Maria Sophia Leonie THEUNISSEN-BEMELMANS
Onder grote belangstelling herdacht mevr. Theunissen-Bemelmans te Eygelshoven de dag, dat zij een kwart eeuw geleden het diploma voor vroedvrouw behaalde. Na een plechtige H.Mis van dankzegging volgde in de namiddag een zeer druk bezochte receptie. Daar kwamen hun gelukwensen aanbieden burgemeester mr. Boyens en de wethouders, de plaatselijke geestelijkheid, mijnautoriteiten, vertegenwoordigers van de Elisabethvereniging, het Groene Kruis en de Katholieke Gezinszorg, de doktoren C. En P. Willemse, dokter Limpens, de buurtvereniging en talrijke vaders en moeders, want bij meer dan 4000 baby’s heeft mevrouw Theunissen de eerste hulp aan moeder en kind verleend. Een schat van bloemen en talrijke geschenken en schriftelijke felicitaties ontving de jubilerende vroedvrouw (krant 1951). Mevrouw Theunissen overleed in 1964.
NEL KOSTREWA – TANTE NEL
Ongeveer 50 jaar woonachtig geweest in de Merelstraat, Hopel.
In de krant in 1978 zei ze: “Ik heb hier altijd voor de mensen gezorgd. Onbetaald natuurlijk. Vroeger ging ik altijd met de religieuze zuster van het Groene Kruis mee en later ben ik dat zelf alleen blijven doen. Bij geboortes, ziektes en dood haalden de mensen mij erbij. De meeste doden in de Hopel heb ik afgelegd. Zelf heb ik zes kinderen gehad waarvan ik er vijf mocht houden. Maar daarnaast heb ik zes kinderen aangenomen die ik helemaal verzorgd heb. Als de familie helemaal compleet is met kleinkinderen en al zitten we met 38 mensen in de kamer”
Mevrouw Petronella Kostrewa-De Hoogh overleed in 1986 in de leeftijd van 74 jaar.
ANNA NÖHLEN
Anna Nöhlen was een vroedvrouw, woonachtig in Finkenrath, net over de Worm aan het einde van de Wolfsweg.
In de jaren 30 van de vorige eeuw distantieerde zij zich van het gedachtengoed van de Nazi’s. Zij gaf Joodse medeburgers onderdak in haar woning. Zij reed zelfs met de trein naar Leipzig om Joodse kinderen op te halen. Anna had ook in het Nederlands grensgebied veel kinderen op de wereld geholpen, waardoor zij ook in Limburg veel contacten had. Van die contacten maakte zij gebruik. Zij wachtte steeds op een gunstige gelegenheid om de Joden over de grens te kunnen brengen via de brug over de Worm, bij de Wolfsweg. In 1939, bij het begin van de oorlog, werd de brug over de Worm versperd met prikkeldraad. Maar toch wist Anna Nöhlen in het donker nog plekken te vinden om de Joden via ondiep water of omgevallen boomstammen over de grens te brengen. Helaas werd zij in november 1939 verraden. Na een verblijf in het Frauen-KZ Ravensbruck, werd zij op 4 april 1942 vergast en verbrand in de Heil- en Plegeanstalt Bernburg/Saale.
SELMA LEVY-SIMON
Een paar jaar voor de oorlog kwam het gezin Levy in Eygelshoven wonen, Laurastraat 89. De man van Selma had een handel in stoffen.
Het gezin bestond uit Selma en Erwin, met hun drie kinderen Manfred, Günther en Dagobert. Ook de ouders van Selma kwamen hier wonen, Gottschalk en Henriette, beiden al op hoge leeftijd. Ook kwam er een nichtje wonen: Lieselotte.
In 1943 krijgen ze het bevel te vertrekken. Het is nog vroeg in de morgen als het gezin op het perron van Eygelshoven staat, 9 april 1943. Het zou via Maastricht richting Vught moeten gaan… Een paar vrienden kwamen afscheid nemen. Erwin had de stoffen van de zaak uitgedeeld aan de buren.
Enkele maanden later waren ze dood, gruwelijk vermoord. Opa en oma kwamen niet verder dan Maastricht. Veel te ziek om verder te reizen stierven ze daar.
Erwin en Selma stierven in Sobibor.
Evenals Manfred en Dagobert. Manfred overleed in Auschwitz. Van Lieselotte weten we het niet. Na de oorlog is zij doodverklaard.