Door Herman Langen
Op stap in de regio. Parels langs de Worm tussen Übach Palenberg en Geilenkirchen. In deze editie aandacht voor een paar pareltjes vlakbij over de grens van mijn woonplaats Eygelshoven. Langs de Worm tussen Ubach Palenberg en Geilenkirchen. Dit stukje Nordrhein-Westfalen is zeer in trek bij fietsers. Een mooi fietspad flankeert de Worm. Fietsend in de richting van Geilenkirchen komen wij achtereenvolgend tegen het Naherhohlungsgebiet Wurmtal, Schloß Zweibrüggen en het bijzonder mooie Willy Dohmenpark.
Het “Naherholungsgebiet”, de naam zegt het al, is een gebied om te kunnen ontspannen. Voor jong en oud. De toegang is gratis. Rietkragen langs een grote vijver bieden nestgelegenheid aan watervogels. Aalscholver en Reiger voelen zich hier thuis.
Papa’s en mama’s, opa’s en oma’s, kunnen toezien hoe hun (klein)kinderen ravotten op de speeltoestellen in de speeltuin. Liefhebbers laten van op afstand bestuurde bootjes varen op het water. De eigenaar van restaurant “Der Seetreff “weet u voor een zeer redelijke prijs te verwennen met een drankje en “deftiges Essen”. Geen hoogstand culinair gedoe, maar dus wel een goede stevige hap. Op bijzondere dagen en soms op zondag, worden in de bijgelegen kiosk concerten gegeven. In het gebied kunt u ook de (deels gerestaureerde) restanten van een opgegraven Romeins badhuis aanschouwen. Het badhuis werd in 1988, bij de ontwikkeling van het “Naherhohlungsgebiet”, ontdekt. In het badhuis (13 x 6 meter) kunnen wij de volgende ruimten onderscheiden:
• Kleedkamer (apodyterium)
• Onverwarmde badkamer (frigidarium)
• Koudwaterbekken
• Verwarmde badkamer (caldarium)
• Zweetkamer (laconicum, sudatorium)
• Oven om te verwarmen (praefurnium)
Men gaat ervan uit dat het badhuis in de 2e eeuw, waarschijnlijk zelfs nog in de 3e eeuw na Christus, in gebruik was.
Schloß Zweibrüggen is de volgende parel. Vanaf het Naherhohlungsgebiet zelfs te voet in minder dan een kwartier te bereiken. Onderwijl, aan de linkerkant van de route, heeft men de strakke kunstmatige loop van de Worm voor een deel doorbroken. De Worm mag hier vrij kronkelen door een regenwaterbuffer. Bij hoog water, en dat gebeurt de laatste tijd wel eens in de Worm, lijkt dit deel van de Worm op een flink meertje. In drogere tijden, voelen vogels zich thuis op het drooggevallen slib. Het witte “Schloß” is in 1788 in klassieke stijl gebouwd door Joseph Anton von Negri, op de plek van een voormalige burcht uit de middeleeuwen. Het gebouw en de bijhorende tuin worden in hoefijzervorm omgeven door een gracht. Tegenwoordig biedt het pand huisvesting aan enkele bedrijven. Tevens vinden er kunstexposities en concerten plaats. En in de fraaie trouwkamer van de stad Ubach Palenberg mogen trouwlustige stelletjes elkaar het jawoord geven.
Maar de mooiste parel is toch wel het Willy Dohmenpark, op luttele honderden meters afstand van het “Schloß”. Het park kent 2 ingangen. Een aan de hooggelegen bovenkant van het park, aan de Hasenbruchstraße (Buurtschap Windhausen). Een tweede aan de Wurmtalstraße, zijnde de verbindingsweg tussen Ubach Palenberg en Geilenkirchen. Ongeveer 200 meter na een over de weg gebouwde voetgangersbrug heeft men voor auto’s aan de linkerkant een parkeerplek aangelegd. Een bruin infobord achter de brug wijst naar de ingang van het park.
Vanaf de parkeerplaats voert een omhooglopend pad naar een metalen toegangspoort. Ook al lijkt die dicht, het kleine deurtje aan de zijkant is overdag nooit op slot. De entree van het park is gratis. Honden zijn niet toegestaan.
In de jaren na de oorlog waren er in Duitsland voor de wederopbouw van gebouwen en infrastructuur veel bouwmaterialen nodig. Willy Dohmen was een boerenzoon, die geen heil meer zag in het boerenbedrijf. In 1953 startte hij op deze plek met de winning van zand en grind. In het begin nog met eenvoudig materieel. Menig paardenkar moest nog met de schop worden geladen. Later zorgden transportband en baggermachine ervoor dat delving efficiënter kon gebeuren. Het materieel werd in de loop der jaren steeds doeltreffender, waardoor de productie enorm toenam. Uiteindelijk leverde dat een enorme “holle kies” op in het landschap, met heel steile randen, gelijk de randen van een vulkaankrater. Willy Dohmen koesterde de mooie droom om na beëindiging van de winning hier een park aan te leggen. Midden jaren 80 van de vorige eeuw was het zover. Willy kon beginnen met de verwerkelijking van zijn “Traumidee”. De groeve werd omgevormd tot een begaanbaar geheel van heuvels en dalen. Waterplassen werden aangelegd in het diepste deel. De beplanting volgde. Deels geasfalteerde wandelpaden doorsnijden het park.
Willy Dohmen is na zijn overlijden (8 augustus 2003) in het park begraven. Ook zijn beste vriend Josef Schmölders, bijzonder geïnteresseerd in oude culturen, heeft de laatste rustplaats gekregen schuin tegenover het graf van Willy. In het park zijn vele in steen uitgehouwen verwijzingen naar die oude culturen, met name Maya’s en Azteken, te vinden.
De variëteit aan loofbomen, naaldbomen en heesters is enorm. Toverhazelaar, Viburnum en Winterjasmijn geven in de winter al kleur aan het park. In de vroege lente worden bezoekers verblijd met narcissen, krokussen en sneeuwklokjes. Al gauw volgen de Magnolia’s. Vele honderden Rododendrons en Azalea’s zetten het park in mei in volle kleurenpracht. Ja, dan moet je er echt zijn! Later geven de honderden hortensia’s kleur aan het park.
Vanaf oktober zetten de met herfstkleuren getooide bomen het park in vuur en vlam.
Neem gerust uw picknickmand mee. Deze kunt u uitstallen op een grote stenen tafel aan de rand van de centrale vijver. Wel geen restanten achterlaten! Moe van het beklimmen van de zeer steile wandelpaden? Banken genoeg! In dit park kunt u echt onthaasten. Vogelspotters kunnen hier ook aan hun trekken komen. De “Blauwe flits” (IJsvogel) is hier thuis. Met wat geluk ziet u hier ook Boomklever, Boomkruiper en Vuurgoudhaantje. En andere niet met name genoemde vogelsoorten. Droom weg op een bankje aan de rand van de vijver, terwijl de vele libellen aan u voorbijvliegen. Bewonder de grote schildpadden die door het water zwemmen of zonnen op een steen. Weliswaar exoten, maar toch. Heeft u nog wat brood over? De grote karpers zijn al gauw uw vriend! Beleefd eten doen ze niet. Gulzig smakkend happen ze uw brood weg.
Voor dit alles hoeft u slechts te betalen met fatsoen tijdens uw verblijf. De beurs mag u thuislaten. Kan het mooier?
Herman Langen, 4 oktober 2021.