De ballen van Egelze – Jeu de Boules
10-10-2023

Jeu de boules betekent – vertaald vanuit het Frans – spel met ballen. Maar hoewel iedereen denkt dat het van oorsprong een Frans spel is, waren het niet de Fransen maar de Grieken die het als eersten speelden. Echter niet als tijdverdrijf maar als sport, een soort kogelstoten. Het was voor de Grieken een krachtspel. De Romeinen maakten er later een behendigheidsspel van en zoals zij het toentertijd speelden kennen wij het tegenwoordig als jeu de boules. Dat echter steeds minder populair werd onder de Grieken en Romeinen, die zich meer voor andere spelen en sporten gingen interesseren. Maar in de Franse Provence bleef het heel populair. Hier werd jeu de boules echter petanque genoemd. Vanuit de Provence heeft het spel zich door de vele toeristen die er kwamen en mee gingen spelen, verplaatst naar veel landen buiten Frankrijk.

Nederland telt ongeveer 17.500 geregistreerde jeu de boules-spelers die via 203 verenigingen aangesloten zijn bij de Nederlandse Jeu de Boules Bond, opgericht in 1972. Maar er zijn daarbuiten enorm veel verenigingen die niet zijn aangesloten bij de Nederlandse bond en op ‘eigen houtje’ spelen. Ze spelen door het hele land toernooien, of nemen hun ballen mee op vakanties, of spelen gewoon wedstrijdjes onder elkaar met een paar spelers, zonder verdere verplichtingen. Zij worden wel ‘fervent boulers’ genoemd.

Tot die laatste categorie behoren de tien spelers die elkaar elke woensdag treffen op de jeu de boulesbaan aan de Bosweg in Egelze. Hier, als onderdeel van tennisvereniging TCLE (Tennis Combinatie Laura Eygelshoven), spelen ze gedurende een uurtje of twee – van zeven tot negen – hun jeu de boules. Mannen (uitsluitend oudere mannen) uit de naaste omgeving en uit Landgraaf. Mannen die gezellig een potje komen ballen en waar meedoen belangrijker is dan winnen.

Iedere speler krijgt twee ballen die hetzelfde gemarkeerd zijn. Het is de bedoeling dat je je zware metalen bal het dichtst bij het lichte houten balletje (het but) gooit, vanuit een ijzeren ring die voor iedereen op dezelfde plek ligt vanwaaruit moet worden gegooid. Voor elke bal die het dichtstbij ligt, krijg je een punt. “Concentratie, techniek en tactiek bepalen wie telkens het punt krijgt. Maar voorop staan de gezelligheid en het plezier waarmee wordt gespeeld,” zegt Lei van Hattum, die een beetje als de ongekozen ‘voorzitter’ van het gezelschap geldt. Met zijn tachtig plus is hij er nog elke week bij. Net als Hub Simons, de oudste bezorger van de Anselbode, maar die speelt niet mee en komt alleen maar kijken. “Om te zien of de baan niet stiekem wordt ‘geklauwd’”, verklaart hij.

De jeu de boulesbaan ligt op het tennisterrein van TCLE en is door de tennisvereniging aangelegd en voorzien van bankjes. De jeu de boulers maken zo eigenlijk deel uit van de club en zijn er graag geziene gasten. Wordt het in het najaar langzaam donker, dan worden de spelers bijgelicht door de lichtmasten van de tennisbanen. Na afloop wordt het speelterrein verplaatst naar de kantine van TCLE, waar samen met de tennissers een goed glas wordt gedronken. Want ook van jeu de boulen krijg je dorst. En als het weer spelen niet toelaat, dan is het gewoon verzamelen in de kantine om de laatste nieuwtjes met elkaar te delen. Hoe gezellig wil je het hebben?

Gezelligheid. Daar het dus vooral om. “Wie een keer mee wil doen, is van harte welkom,” zegt Lei. “Deelname is geheel gratis en vrijblijvend. Voor ballen wordt door ons gezorgd.”