Op 24, 25 en 26 mei 2024 viert het Socio-Project feest. Dan is het vijftig haar geleden dat het feestelijk is geopend. De komende weken een terugblik op de geschiedenis van ons Socio-Project.

Historisch perspectief
Het Socio-Project in Eygelshoven is geen gewoon gemeenschapshuis zoals dat in die tijd op andere plaatsen wordt gebouwd. Het is een bijzonder gebouw met een multifunctioneel karakter en met een markante architectuur.
Tot ongeveer 1900 is Eygelshoven een kleine zelfstandige gemeente met 485 inwoners. Landbouw, ambacht en handel zijn de belangrijkste bronnen van inkomsten. Maar dat verandert snel als er twee mijnen in exploitatie gaan. Eygelshoven wordt een gemeente van betekenis in Nederland. De bevolking in Eygelshoven en omstreken groeit in een duizelingwekkend tempo. Nieuwe woonwijken worden gebouwd om al deze mijnwerkers en hun gezinnen te huisvesten. Naast werk is er ook tijd voor ontspanning. Er worden verenigingen opgericht voor ontspanning, muziek en sport. Het aantal cafés groeit. In het begin vinden de activiteiten van al die verenigingen in cafés plaats. Na de Tweede Wereldoorlog blijft Eygelshoven groeien. Het Kommerveld en het Waubacherveld worden aangewezen voor woningbouw. Het verenigingsleven bloeit. Echter voor sportverenigingen, jeugd- en jongerenwerk en een aantal sociale organisaties is er geen goede huisvesting.

Tijd voor actie
Er wordt een voorlopig actiecomité gevormd. Het actiecomité bereikt bij een overleg op het Gouvernement in Maastricht haar eerste succes. Gedeputeerden Staten zeggen hun steun en medewerking toe. Vervolgens vindt er op 28 november 1967 een overleg plaats met beleidsmedewerkers van de provincie en vertegenwoordigers van de gemeente Eygelshoven en Eygelshovense verenigingen. Afgesproken is dat het voorlopige actiecomité gaat werken aan de totstandkoming van een gemeenschapshuis op particulier initiatief. Als locatie wordt het Marktterrein gekozen.

Oprichting Sport- en Cultuurstichting Eygelshoven
Op 27 mei 1969 wordt bij notariële akte de “Sport- en Cultuurstichting Eygelshoven” opgericht. De Stichting stelt zich onder andere ten doel zonder winstoogmerk te komen tot de oprichting, beheer en exploitatie van een gebouw ten behoeve van de gemeenschap. Het oprichtingsbestuur is samengesteld uit de initiatiefnemers vanuit gemeente, de gemeenteraad en verenigingen.
Al snel na de oprichting, krijgt het architectenbureau L. Bisscheroux uit Heerlen opdracht om een gebouw te ontwerpen met sportzalen, een bibliotheek, ruimten voor jeugd- en jongerenwerk, een gemeenschapshuis met ontmoetings- en vergaderruimten en tenslotte ruimten om de administratieve diensten van de gemeente te huisvesten.1 Later zijn daar nog een peuterspeelzaal en een kegelhal bijgekomen.2
6 Juni 1969 kopt het Limburgsch Dagblad “Sporthal op Markt van Eygelshoven”. Het artikel meldt dat er binnenkort een riante sporthal verrijst die ook dienst gaat doen als jeugdcentrum en gemeenschapshuis. Aan de raadsleden is een maquette getoond en de architect heeft een toelichting gegeven.3

Start van de bouw
Aannemersbedrijf Bisscheroux uit Schaesberg krijgt van de Sport- en Cultuurstichting Eygelshoven de opdracht voor de bouw van het Socio-Project. In februari 1971 wordt aan de Markt begonnen met de bouw. De voorzitter van de Sport- en Cultuurstichting Eygelshoven de heer P. Verwijlen verricht de starthandeling in aanwezigheid van vele genodigden en belangstellenden. Zittend op een grote graafmachine verplaatst hij met bak een hap grond.
De werkzaamheden verlopen voorspoedig tot half maart 1972. Gedeputeerde Staten hebben bezwaar gemaakt tegen het 40-jarige huurcontract dat de gemeente Eygelshoven heeft afgesloten voor de administratieve ruimtes in het Socio-Project. In verband met de op handen zijnde gemeentelijke herindeling is zo’n lang huurcontract niet gewenst. Met het intrekken van het huurcontract komt een gedeelte van de financiering van het project in gevaar. De Sport- en Cultuurstichting Eygelshoven en Aannemersbedrijf Bisscheroux besluiten de bouw van het Socio-Project stil te leggen. Echter de bouwstop is van korte duur. Het is gelukt om de Algemene Inspectie Dienst (AID) van het ministerie van Landbouw & Visserij als nieuwe huurder aan te trekken. In het kader van spreiding van Rijksdiensten is de AID op zoek naar een geschikte nieuwe locatie.
Eind mei 1973 wordt het hoogste punt bereikt. De AID betrekt eind juni 1973 hun kantoorruimten in het nieuwe Socio-Project. Het Fluit- en Tamboerkorps Eendracht uit Eygelshoven is de eerste die een evenement heeft in het Socio-Project. De viering van hun veertig jarig jubileum vindt plaats op 1 en 2 september 1973.4
Een jaar later op vrijdag 16 augustus 1974 is de grote officiële opening van het Socio-Project. Deze begint om 16:00 uur met een plechtige bijeenkomst en toespraken. Gouverneur Ch. de Rooy verricht om 20:00 uur de officiële openingshandeling. Vervolgens is het tot en met woensdag feest in het Socio-Project. Voor alle leeftijden en groeperingen zijn activiteiten gepland.

Twee keer koninklijk bezoek
Het Socio-Project krijgt in korte tijd twee keer koninklijk bezoek. De eerste keer geheel onverwachts op vrijdag 10 augustus 1973. Prinses Beatrix vergezelt een filmploeg van de TROS die doende is in Nederland opnames te maken van het jeugd- en jongerenwerk. Zij doet dit als bestuurslid van het Nationaal Jeugdfonds. De activiteiten van SAJE, het jeugd- en jongerenwerk in Eygelshoven, worden ondersteund door het Nationaal Jeugdfonds. In Eygelshoven ontmoet zij burgemeester Joh. Janssen en vertegenwoordigers van SAJE. Zij spreekt onder andere met Jan Jongen die projectleider is van het in aanbouw zijnde Socio-Project en ook nauw betrokken is bij SAJE. SAJE krijgt straks ruimte in het Socio-Project zo gauw als dat gereed is.5

De tweede keer is er koninklijk bezoek in het kader van een provinciaal werkbezoek op woensdag 21 augustus. Tijdens een driedaags werkbezoek aan de provincie Limburg doen prinses Beatrix en prins Claus onder andere Eygelshoven aan. Om kwart voor vier arriveren de prinses en de prins met de auto bij het Socio-Project. Hier is grote belangstelling voor het bezoek, honderden mensen, vooral kinderen zijn in en om het Socio-Project aanwezig. Woensdag 21 augustus is ook de laatste dag van de feestelijkheden vanwege de opening.6.7

1. “25 Jaar Socio-Project”, extra bijlage Anselbode, maandag 10 juni 1996, onder redactie van de Stichting “Eygelshoven door de eeuwen heen” en René van Zandvoort.
2. “Eygelshoven – Markt – Socio-Projekt”, boekje uitgegeven over het Socio-Project in 1974 door de Sport- en Cultuurstichting Eygelshoven.
3. “Sporthal op Markt van Eygelshoven”, Limburgsch Dagblad, Heerlen, 06-06-1969, pag. 22. Geraadpleegd op Delpher op 03-04-2024.
4. “Gouden bondsspeld voor P. Cuypers”, Limburgsch Dagblad, Heerlen, 03-09-1973, pag. 7. Geraadpleegd op Delpher op 24-10-2023.
5. “Koninklijke belangstelling geheel onverwacht. Prinses Beatrix bezocht SAJE-jeugd in Eygelshoven”, Limburgsch Dagblad, Heerlen, 11-08-1973, pag. 23. Geraadpleegd op Delpher op 04-03-2024.
6. “Prinselijk bezoek aan Limburg”, Limburgsch Dagblad, Heerlen, 20-08-1974, pag. 11. Geraadpleegd op Delpher op 21-03-2024.
7. “Een echt ‘werk’-bezoek. Door Sante Brun”, Limburgsch Dagblad, Heerlen, 22-08-1974, pag. 3. Geraadpleegd op Delpher op 21-03-2024.