Deel 2: De architecten Alphons Boosten en Jos Ritzen
Door:Boudewijn Nols – Stichting ‘Eygelshoven door de eeuwen heen’
In 2022, is het 100 jaar geleden dat de nieuwe Grote St. Janskerk voor het eerst in gebruik is genomen. Reden om stil te staan bij de geschiedenis van deze kerk, de bouwgeschiedenis, de architecten en vooral ook de vele kunstenaars die een blijvende bijdrage hebben geleverd. In verschillende afleveringen worden bovenstaande thema’s besproken.
De architecten
Bij de start in 1916 wordt de naam van Jan Stuyt genoemd als architect. Hij heeft samen met Alfons Bartels destijds de plannen gemaakt voor het Gezellenhuis in de Laurastraat. Maar het zijn uiteindelijk de jonge architecten Alphons Boosten en Jos Ritzen die in 1919 benaderd worden om het plan voor de nieuwe kerk te maken. Jan Stuyt heeft wellicht de verbinding gelegd. Hij werkt voor de woningbouwvereniging Ons Limburg en weet dat Laura & Vereeniging het bouwen van een nieuwe parochiekerk in Eygelshoven wil steunen met een belangrijke financiële bijdrage.
De nog jonge architecten stichten in 1920 samen een architectenbureau met vestigingen in Maastricht en Heerlen. Hun eerste opdracht is dus het ontwerpen van een nieuwe kerk in Eygelshoven. Tegelijkertijd worden zij ook gevraagd om een ontwerp te maken van een parochiekerk voor de Paters van het H. Hart in Maastricht, later beter bekend als de Koepelkerk.
Alphons Boosten
Alphons Boosten (Foto: RijckHeyt)
Alphons Boosten (Maastricht 20 januari 1893-Utrecht 2 januari 1951) is zoon van een drukker uit Maastricht. In zijn jeugd volgt hij lessen in bouwkundig tekenen op het Stadstekeninstituut in Maastricht. Op dit instituut legt Alphons Boosten ook de eerste contacten met beeldende kunstenaars zoals Henri Jonas die er teken- en schilderlessen volgen. Zijn diensttijd begint in 1912 in Den Haag in de Oranjekazerne. Bij het aanbreken van de Eerste Wereldoorlog moet hij zijn diensttijd verlengen. Daardoor krijgt hij de gelegenheid aan de Haagse Academie voor Beeldende Kunst, Bouwkunde en Nijverheid lessen te volgen. Bij ir. Jan Gerko Wiebenga volgt hij lessen in het berekenen van bouwconstructies in gewapend beton. Inmiddels zijn Henri Jonas en een aantal andere Limburgse kunstenaars lessen gaan volgen op de Rijksacademie voor Beeldende Kunst in Amsterdam. Ook Alphons Boosten wil naar Amsterdam om daar de cursus Voortgezette Hogere Bouwkunde te volgen en dient een verzoek in bij zijn militaire superieuren. Het verzoek wordt pas in 1918 ingewilligd. Hij volgt een jaar lang lessen maar doet uiteindelijk geen examen.2
Jos Ritzen
Jos Ritzen (Foto: Collectie M. Scheijmans-Ritzen uit Land van Herle 2006-3, ‘Klaarheid moet heersen’ van Lidwien Schiphorst).
Jos Ritzen (Heerlen 21 november 1896-Antwerpen 22 januari 1961) groeit op in Heerlen. Zijn vader heeft aanvankelijk een café en slijterij, later een hotel in de Geerstraat. In 1910 gaat hij in de leer bij een broer van zijn moeder die architect is in Munstergeleen. Deze Nic. Ramakers heeft een aantal grote projecten omhanden in de regio Sittard. Zijn architectuurstijl is modernistisch, wat voor die tijd iets nieuws is.
Een bijzonder ontwerp
Het ontwerp van Boosten en Ritzen van de nieuwe kerk in Eygelshoven is voor die tijd bijzonder. De neogotische bouwstijl van de Roermondse architect Pierre Cuypers voert nog de boventoon in de kerkenbouw in Limburg. Het oordeel van de Bisschoppelijke Bouwcommissie in Roermond is dan ook niet mild als het moderne en asymmetrische ontwerp van Boosten en Ritzen wordt voorgelegd. Te progressief en te revolutionair. Toch wordt de nieuwe kerk in Eygelshoven gebouwd conform het oorspronkelijke ontwerp. Gevolg is wel dat Boosten en Ritzen gedurende acht jaren geen opdrachten meer krijgen voor het ontwerpen van nieuwe kerken. Jos Ritzen vertrekt zelfs in 1924 naar Antwerpen om daar zijn carrière te vervolgen. Pas in 1929 krijgt Boosten weer een opdracht voor het ontwerpen van een nieuwe kerk en wel die in Bleijerheide.
